LOCKE FİLMİNİN FİLM ÇÖZÜMLEMESİ

Bu iddialı yapımın yönetmen koltuğu ise Hummingbird filmiyle ilk yönetmenlik deneyimini gerçekleştiren senarist Steven Knight bulunuyor.

FİLMİN KISA ÖZETİ Bir yapı şirketinde yönetici olan ve başarılı bir kariyere sahip olan Ivan Locke, iki çocuğu ve karısıyla birlikte sorunsuz bir hayat sürmektedir. Bu gidişat aldığı bir haberle son bulur. Arabasıyla çıktığı yolda kendini, hayatını ve sahip olduğu her şeyi sorgulamasına yol açan bu haberin ağırlığıyla mücadele ederken bir yandan da işiyle ilgili bir krizle uğraşmaktadır. Şirketi oldukça zarara sokabilecek bu krizi soğukkanlılıkla çözmeye çalışır. Ama yalın ve basit çözümler ve hiç kaybetmediği sükûneti karşı tarafı sakinleştirmeye yetmez. Ivan Locke o telefon konuşması sırasında kariyerinin ve hayatının en zorlu sınavıyla karşı karşıya gelir. Arabasının içinde, kısa bir süre içerisinde gerçekleşecek olan felaketi durdurmak için zamana karşı koyma mücadelesi başlar. Öte yandan da tek başına çıktığı yolculukta kendi geçmişiyle de bir hesaplaşma içine girer.

A)   Gösterge Bilimsel Çözümleme v  Filmin Adı v  Kategori v  Türü  v  Filmin Öyküsü B)   Düz Anlam Gösterenleri v  Çerçeveleme v  Işıklandırma v  Renk v  Mekânlar v  Efekt ve Müzik v  Giysi ve Dekor v  Kurgu ve Geçişler v  Kamera Hareketleri C)   Düz Anlamın Gösterileni D)   Sonuç

A)   Gösterge Bilimsel Çözümleme

v  Filmin Adı: LOCKE

v  Kategori: 2013 Filmleri, İmdb 7.1

v  Türü: Dram

v  Filmin Öyküsü: Başrolde Tom Hardy’nin oynadığı Ivan Locke karakteri bir yapı şirketinde yönetici konumundadır. İşinde sağlam ve disiplinli olan Locke aldığı bir telefonla tüm hayatı değişir. Bir yapının bloğunu yerleştirirken verilen kutlama gecesinde yapıda sekreter olan Betiyle aralarında geçen sohbet sonucu Betin yaşadığı yalnızlığından ve Locke ise yaptığı işindeki başarı sonucu mutluluğundan bahsederken o gece birlikte olurlar daha sonra evine giden Locke bir seferlik bir ilişki olduğundan karısına ve çocuklarına hiçbir şey söylemez.

Bu ilişki sonucu Betin işten ayrılır ve New York’a yerleşir daha sonra da hamile kalır doğum yapmaya karar verir ve gün gelir sancıları başlar hastaneye kaldırılır ilk defa böyle ağrılar geçiren Betin durumu Locke telefon açarak söyler ve çok korktuğunu yanına gelmesini ister. Evli iki çocuk babası Locke çalıştığı yapıda önemli bir işin başındayken o gece arabası ile Betin’in yanına gitmeye karar verir arabası ile yola çıkar ve film burada başlayıp, yolculuğu boyunca kendi arabasında Locke’un tek başına olduğu sahnede geçer sonuna kadar ve diğer tüm kişiler ve olaylar telefonun arkasındadır gösterilmez.

Evde çocukları ve karısı tuttukları takımın maçı olduğundan hazırlık yapmış ve Locke beklemektedirler. Locke evine telefon açar ve oğlu Ediye maça gelemeyeceğini karısı Katrina’ya  bu gece Betin’in yanına gitmesi gerektiğini ve eve yarın sabah geleceğini söyler. Eşi bunu kabullenmez ve sinir krizleri geçiren eşi üst katta yatak odasına kapanır ve saatlerce aşağı inmez. Locke ise bu sırada hayatını ve sahip olduğu her şeyi sorgulamasına yol açan bu haber üzerine verdiği kararın ağırlığıyla mücadele ederken bir yandan da işiyle ilgili oluşan sorunla uğraşmaktadır. Arabasında yaptığı telefon görüşmeleriyle bir yandan bırakıp gittiği işini halletmeye çalışır bir yandan hastanede doğum yapmak üzere olan Betiyle ve doktorlarıyla konuşur diğer yandan hayatını geçmişini sahip olduğu her şeyi sorgulamaya çalışır.

Arkadaşı beton üreticisi Danıl’ı arar ve bu gece gelecek olan 355 ton betonların doğru yerlere pompalanması gerektiğini bunun için belediye ve emniyeti arayıp kapanması gereken yol ve güzergâhların bildirilmesi için ikna eder. Verdiği kararı pislik dediği şirketin müdürü olan Gerıta’da açıklar ve Danıl’ı bu gece gelecek olan betonların doğru yerlere pompalanması için ikna ettiğini işin aksamayacağını söyler ama Gerıt şirketin ve Şikago'nun bu kararı kabul etmeyeceğini kovulacağını söyler ama Locke verdiği karardan vazgeçmez. Şikago’yu arayan Gerıt durumu açıklar ama Şikago şirketi bunu kabul etmez ve Locke işten çıkarır yerine bir yönetici atar bu geceki işi yapması için ama Locke bunu kabul etmez kovulsam da bu işi halledeceğim der ve Danıl’ı arar sabaha kadar kendisinden başkasına cevap vermemesi için uyarır.

Diğer yandan Betin ve doktorlarıyla konuşur doğum için bebeğin babası olduğunu hastane için tüm gerekli işlemlerin yapılmasını ve trafiğin açık olduğunu gelip yetişeceğini söyler. Bu sırada arka koltuğa bakarak babasıyla geçmişiyle hesaplaşır ve aynısı olmayacağını verdiği kararla yaptığı hatasını düzelteceğini doğacak olan çocuğun yanında olup ona soyadını vereceğini söyler.

Evini arar karısı ona artık bir daha eve gelmeyeceğini her şeyin bittiğini boşanacağını, çocuklar için görüşme ayarlayacağını avukatla konuşacağını söyler.

Gerıt arar Danıl’ın kendisine cevap vermediğini söyler Locke ise Gerıt’a endişelenmemesi gerektiği her şeyin yolunda gittiğini söyler ve seni aramadan önce bir işim bir karım bir evim vardı der Gerıt’a ve şimdi hiç birinin olmadığını bu gece de öğrendiği şeyin Şikago’nun canı cehenneme olduğunu der kapatır.

Betin arar bebeğin ağlayan sesini dinletir ve son bulur film.

B)   Düz Anlam Gösterenleri v  Çerçeveleme: Filmin tamamı arabada geçtiği için çekimler arabanın içinde şoför koltuğunda tek kişiyle sınırlıdır ara sıra yol ışıkları ve arabanın dışında çekimler çerçeveye eklenmiştir. v  Işıklandırma: Filmde çok özel bir ışıklandırma yok çünkü yolculuk boyunca arabanın içine yoldan yansıyan ışıklar ve gece olduğundan yol ışıklandırması yöntemi yeterli oluyor. v  Locke baş taşeron dediğimiz konumda elbiseleri; gri çizgili gömlek üzerine koyu fanila normal uzunlukta saçı ve sakalı ile üzeri fosforlu sarı renkte olan iş elbiseleri, bareti ve çizmelerini arabaya binerken çıkarır mavi poşete koyar arka koltuğa atar. v  Kurgu ve Geçişler: Filmde geçişler çok yoktur tek mekan vardır kurgusal olarak uzun ve ağır tek bir sahne vardır arabanın içinde ve dışında geçer. v  Kamera ve Hareketler: Kamera arabanın içinde ve dışın sürekli yakın çekimle olayı izler ara sıra uzak çekimlerle mesafeyi ve yolu gösterir hareketlerle oynamaz sarsılmaz sabittir.

v  Renk: Gece olduğundan çok renk yoktur karanlık ve sarı ışıklar yoğunlukta gri parlak renkte arabası yönetici mevkiye sahipliği temsil eder. v  Mekanlar: Tek mekanda arabanın içinde geçer tüm film şoför koltuğunda Locke vardır sürekli gösterilir ara sıra yol ve ışıklar arabanın göstergeleri. v  Giysiler: Yapıda yönetici rolünde olan Locke’un takım elbise yerine daha çok iş/işçi konumunda bir giyimi vardır.

C)   Düz Anlamın Gösterileni

Locke filmi alışık olduğumuz filmlerdeki sahne, dekor, oyuncular, yer, zaman,  mekan vs. gibi çok farklı olarak, film baştan sona kadar tamamında gördüğümüz tek bir oyuncu (Ivan LOCKE) ve tek bir mekan (arabanın içinde) üzerine kurulu olmasına rağmen çok sürükleyici ve insanın hem geçmişine hem de geleceğine dokunmayı başarabilen bir yapıt.

Hayatın içinden bir parçanın farkındalığını gösteren kesitlerinin yanında aslında hemen hemen herkesin başından geçen böyle bir kesitin analizi sadece doğru parçalarını doğru yerde kullanması gibi bir olay. İnsanın günlük yaşamda karşılaştığı böyle bir durumun altından kimi insan kalkabiliyorken bir takım kaybettiklerine karşı yeni kazanımlarla, kimi insan ise direksiyonu geçmişine çevirir yeni kazanımlara ulaşamaz geleceğini başkalarının eline vermiş oluyor. Arabanın arka camını gösteren iç ayna burada metafor olarak arkadaki koltuğu bakıp konuşan Locke aslında arkasında bıraktıklarına yani geçmişine bakıyor ve geçmişiyle girdiği yüzleşmede hayatından kaybedeceği parçaları bildiği halde direksiyonu geriye çevirmeyip sürüklenip kaldığı yerden çıkışa doğru sürmekte. Filmde gece yola çıkması bile aslında yine geçmişindeki o karanlığı aydınlatmaya doğru gittiğini ve yolda telefonla konuşurken sabah güneşin doğuşuyla orda olacağım demesi yine bunu teyit edicidir. Daha yolda giderken Gerıt’ın arayıp işten kovulduğunu, evin yani karısının arayıp bir daha eve gelme bu ev benim artık demesiyle aslında kaybettikleri parçalar oluyor hayatından ama yine geçmişine geri dönmeyin orada sonsuza dek kalmayıp yeni güne yeni kazanımlara yol almaya durmadan devam ediyor. Bu elbette kolay bir şey değil alışık olduğun günlük hayatından tamamen ayrılıp yeni güne başlamak ama yine de bir yerden sonra kendisine yeni bir kazanım yeni bir yaşamın kapısını aralamayı başarabilmiştir. Bizi de içine çeken aslında tam bu noktası oluyor filmin şöyle ki sırtlamışız dünyayı adeta omuzlarımıza ve bu ağır yükün altından onunla hep eksende kalacağımızı zannederek unutuyoruz hayatı yaşamayı aslında uyanık olduğumuzu sanırız ama uykudayız geleceğin kör karanlığına saplanmışız ve yetmez daha çok vurun sırtıma zincirleyin başka yükleri diyoruz. Burada da karısını evini işini kaybettiğini bildiği halde telefonla yine bırakmıyor yoluna koymaya çalışıyor yol buyunca sürekli giderken aramalar yapıp gelen aramalara cevap  vererek ve arada bir gösterilen gps yol paneli bunların hepsi geçmişinden kurtulamadığı güçlü bir bağ bir köprü görevinde geleceği arasında kurduğu. Burada isteseydi arkasına hiç bakmadan kaybettiklerini hiç umursamadan gidebilirdi ama bunu özellikle yapmayıp geçmişiyle yüzleşip geleceğe aynısıyla başlamamak için sürekli konuşuyor ve  burada da zamanla bir mücadeleye giriyor bir nevi. Sabah olmadan halletmesi gereken çimentonun doğru bloklara dökülmesi ve bebek doğmadan Betın’ın yanına varma mücadelesi sonuç itibari sırtlamış olduğu yükün zamanla hayatının bir parçası olması ve üstesinden gelerek geçmişinin deneyimleriyle geleceğe ışık tutabileceğinin farkındalığını hayatın içinde bize aksediyor ve tek mekan ve oyuncuda gösterdiği ise yüzleşmenin tek başınıza olduğunu gösteriyor onca yığın yaşamın içinde.

 Sonuç

Beden yorulunca istirahat ile kendini toparlayabiliyor ve kaldığı yerden devam edebiliyor yine zor olsada fakat beyin yorulunca, düşünceler birikim yapıp kafatasının içine sığamaz olunca  büyük bir patlama yaşar ve sonuç olarak iki yeni eylemi gerçekleştirir, ya çöker eskiye döner yada kendini gerçekleştirir yeni bir başlangıç elde eder. Locke’da da böyle bir gerçekleşme var ve derinlerde yada yüzeysel olarak hepimizin bazı sıralar veya dönemler yoğun olarak yaşadığımız ve çoğu kez böyle bir durumun farkına bile varamadığımız bu ruh halimize bir farkındalık getirerek karanlığın arkasındaki günışığının varlığını gösteriyor bize bir açıdan. 

Diğer oyuncuları, karakterleri ve mekanları görmeden hayalinde canlandırabiliyor ve bir yerlerde izleyicinin yaşanmışlığına dokunmayı başardığından izleyici kendini filmin içinde hissedebiliyor bu sebepten dolayı başarılı bir çalışma olarak hem izleyicinin gözünde hem de internet film veri tabanında  (imdb) 7.1’lik bir dereceye kavuşuyor.